2019’ da İngiltere’ nin en acımasız koşu yarışında (Montane Spine Race) kontrol noktalarında 14 aylık kızını emziren ve yol boyunca süt sağan Jasmin Paris (35), 15 farklı ülkeden 125’i erkek 136 yarışmacıyı geçer (268 mil-83 saat).
Bitirdikten neredeyse 20 saat sonra, sadece iki erkek yarışı tamamlar, diğer herkes ya parkurda ya da diskalifiye olmuştur.
Ultra yarışlarda mesafe arttıkça, kadın-erkek performans farkı kapanıyor.
Ocak 2021′ de kadınların ultra-enduransta (dayanıklılık) erkeklerden daha iyi performans gösterip göstermeyeceğine dair ilginç bir inceleme yayınlandı. Erkekler birçok spor dalında kadınlardan daha iyi performans gösterme eğilimindedir. Örneğin maratonda aradaki fark %10 civarındadır.
Ancak bu fark, ultra maraton (%4 e düşer) gibi ultra dayanıklılık sporlarında veya farkın ihmal edilebilir olduğu aşırı ultra dayanıklılıkta çok daha küçüktür.
Yani olay ne kadar uzunsa, fark o kadar küçüktür diyebiliriz. Hatta ultra mesafeli yüzmede kadınlar erkeklerden daha iyi performans gösterme eğiliminde!
Nature 1992 yayını bir çalışma kadın ve erkek sporculara ait üstünlükleri çok iyi belirtir.
Erkekte;
– Aerobik kapasite ve maksimum Oksijen alımı (V̇O2max), yüksek hemoglobin ve hematokrit değerleri
– Düşük vücut yağı ve kadınlara göre kas kütlesi fazlalığı
– daha yüksek güç / ağırlık oranı
– Toparlanma ve kas kütlesi üzerindeki etkileri ile 15-20 kat daha yüksek testosteron seviyeleri.
Kadında;
– ultra dayanıklılık egzersizlerinden sonra kas yorgunluğunun azalabilmesi
– Kadınlarda yavaş kasılanTip1 kas liflerinin erkeklerden daha fazla olması
– Enduransta daha eşit koşu hızı, daha iyi pace sebebi
– Yağı enerji olarak kullanmada daha üstün
Spor ve egzersiz bilimleri alanında yapılan çalışmaların çoğu tercihen erkek denekleri içerir ve bu tür çalışmalardaki deneklerin sadece %39’u kadınlardır. Mevcut literatür ağırlıklı olarak erkek konularla ilgili araştırmalardır. Kadın sporcular üzerinde araştırmaların artması kadın sporcu sağlığında gelişmeler sağlayacaktır.
Kaynaklar:
Whipp, B., Ward, S. Will women soon outrun men? Nature 355, 25 (1992)
Tiller, N.B., Elliott-Sale, K.J., Knechtle, B. et al. Do Sex Differences in Physiology Confer a Female Advantage in Ultra-Endurance Sport? Sports Med (2021)
