FIFA kokartlı eski bir futbol hakemi olan Seçim Demirel ile Türkiye’de ve dünyada kadın hakemlerin yaşadığı zorlukları, kadın futbolundaki gelişmeleri ve 2021-2022 sezonu Turkcell Futbol Süper Ligi’ni konuştuk.
Seçim Demirel, Malatya İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Öğretmenliği okurken futbol hakemliği kursuna başvurmasının ardından hakemlik serüvenine başlamış. FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda görev de alan Demirel, Süper Lig’de yardımcı hakem kadrosuna dahil olarak bunu başaran tek kadın olmuş.
Siz 9 yıl önce Süper Lig hakem kadrosunda yer alarak bunu başaran tek kadın olmuştunuz. Her anlamıyla erkek alanı olarak görülen futbolda bir kadın olarak görev almak nasıl bir şeydi? Bildiğim kadarıyla bu görevde yer alabilmek için siz kendiniz başvuruda bulundunuz ve İstanbul derbileri gibi büyük maçlarda da görev alamadınız.
Futbolun doğuşundan itibaren günümüze kadar gelen süreçte dahil erkek egemen bir spor branşı olduğu gerçeği ortadayken benim bir kadın olarak Süper Lig kadrosuna girmem ve görev almam tabii ki çok zor oldu ve fazlasıyla özveri, disiplinli çalışma, mücadele ve emek gerektirdi. Çünkü sistem kadınları futbol camiası içerisinde barındırmak istemiyor ve sürekli sizi dışarı atmak istiyor. Böyle bir anlayışa sahip yöneticilerle ilerlerken derbilerde görev almak ben ve benim gibi kadın hakemler için hayalden öteye gidemedi ve gidemiyor.
Aslında yalnızca Türkiye’de değil farklı pek çok ülkede de kadın bir futbol hakemi olmak zor diye düşünüyorum. Fakat zaman zaman kadın hakemlerin daha aktif olabilmeleri için adımlar atıldığını görebiliyoruz. Örneğin Frappart UEFA Süper Kupa Finali’ni yönetmişti. Türkiye’de de bu anlamda umut veren gelişmeler var mı sizce?
Evet, futbol sadece ülkemizde değil dünyada erkek egemen bir branş. Buna rağmen Avrupa’da erkek liglerinde kadın hakemlere görev veren ilk ülkelerin başında gelirken (Lale Orta buna örnektir) yıllar ilerledikçe biz geriledik, diğer ülkeler son 2000’li yıllarda kadın hakemleri en üst liglerinde görevlendirmeye başladı. Frappart’ın UEFA Süper Kupası’na atanması kadın hakemler adına bir devrimdi ve bu devrimin mimarları FİFA hakem komitesi başkanı Pierluigi Collina ve UEFA hakem komitesi başkanı Roberto Rossetti idi.
İki İtalyan eski hakemin bu görevlere gelmeleri ve yaklaşımları ile dünyada kadın hakem anlayışı değişti. Bir çok ülkenin en üst liglerinde ve FİFA’nın UEFA’nın düzenlediği erkek turnuvalarında kadın hakem görmeye başladık. Bu benim adıma son derece mutluluk verici. Ülkemize gelince dünyadaki bu gelişmeler herkes tarafından önemsenip dikkate alınırken bizde henüz hiç bir gelişme göremedik.
Bir röportajınızda çocukken futbol oynamak istediğinizi fakat büyüdüğünüz coğrafyanın buna uygun olmadığını söylemişsiniz. Peki futbol hakemi olmanız nasıl karşılanmıştı?
Yaşadığım coğrafya futbol camiasında olmamı çok sıcak karşılamadı. Alışık olmadıkları bir durumdu ve özellikle bir kadın tarafından yönetiliyor olmak oyuncular ve kulüp yöneticileri bazında çok zor kabul gördü. Fakat zamanla bu duruma alıştıklarını fark ettim. Dönem dönem cinsiyetçi söylemlerle karşılaşsam da destek de gördüğümü söyleyebilirim.
“Asıl Yatırım 2. ve 3. Lig’e Yapılmalı”
2021-2022 sezonunda Süper Lig, Turkcell’in sponsorluğunda gerçekleşecek. Bu sezon kadın futbol şubelerini yeni açan Galatasaray, Fenerbahçe, Trabzonspor gibi ekipler de şampiyonluk için mücadele verecek. Demirel bu sezonun güzel geçmesini bekliyor. Fakat 2. ve 3. Lig ekiplerine de desteklerin arttırılması gerektiğini belirtiyor.
Biraz da Turkcell Süper Ligi’nden bahsedelim istiyorum. Beşiktaş’ın yanı sıra bu sene Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor gibi kulüpler de kadın futbol şubeleri kurdu. Bana biraz geç atılmış bir adım gibi geliyor. Fakat tabi ki kurmuş olmaları çok önemli. Onların da lige dahil olmasını siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bir ülkede kadın futbolunu geliştirmek ve yaygınlaştırmanın en iyi yolu Süper Lig takımlarının kadın takımı kurmaları ile olur fikrindeyim. Bu şekilde görünürlük, ilgi artıyor, sponsor bulmak daha kolay oluyor ve ekonomik açıdan rahat olununca başarıda kaçınılmaz oluyor. Avrupa’da bunun bir çok örneğini yıllardır izliyoruz. Özellikle Paris Saint-Germain FC, Barcelona, Atletico Madrid, B. Münih bunlardan bir kaçı. Ülkemizde de dediğiniz gibi çok geç kalınmış bir hamle nihayet gerçekleşti. Türkiye’deki kadın futbolu adına çok önemli bir gelişme oldu ve sonuçlarını, kazanımlarını yakın zamanda hep birlikte göreceğiz.
Kadın futbolunun gelişimi için büyük adımlar atılıyor. Artık daha ciddi sponsorluk anlaşmaları görebiliyoruz. 2 sezon öncesine kadar maçları televizyondan seyredemiyorduk bile. Geçen sezon final maçını birkaç kanal birden vermişti. Bu sezon büyük kulüplerin de işin içine girmesiyle ilgi daha da arttı. Sizce bunlar gerçekten etkili adımlar mı? Bunlar dışında başka neler yapılmalı?
Süper Lig takımlarının kadın şubelerinin açılması zaten büyük bir adım oldu. Bunun dışımda FIFA ve UEFA son yıllarda kadın futboluna çok ciddi yatırımlar yapıyor ve ülke federasyonlarının kadın futbolu departmanlarına maddi desteklerde bulunuyor. Bu yardımlar eğer kadın futbolunun gelişimine harcanırsa iyi bir yapılanma ile altyapı oluşturulursa çok daha iyi yerlere gelineceği ve futbola ilgi duyan kız çocuklarının hayallerinin gerçekleşeceğini, ülke futbolumuzun gelişeceğini düşünüyorum.
Bu sezon yeni dahil olan takımlarla birlikte Süper Lig biraz belirsiz. Bu sezondan neler beklemeliyiz? Siz neler ön görüyorsunuz?
Turkcell Kadın Futbol Süper Ligi’nde 2021-2022 sezonu 18 Aralık 2021 tarihinde başlayacak. 24 takımın iki grupta mücadele edeceği ligde normal sezon müsabakaları 22 hafta sürecek. Gruplarında ilk dört sırayı alan takımlar play-off, son 4 sırayı alan takımlar play-out mücadelesi verecek. Ben zevkli güzel maçlar izleyeceğimizi düşünüyorum.
Burada üstünde durulması gereken iki sorun var. Birincisi şampiyon olan takıma verilecek olan prim miktarının erkek futboluyla kıyaslandığında komik rakamlara denk geliyor olması ve ikincisi ki bu çok daha önemli 2. Lig, 3 .Lig takımlarının gözden uzak tutularak kendi kaderleri ile baş başa bırakılmaları. Deplasman masraflarını bile karşılamakta zorlanan kulüplere TFF tarafından hiç bir destek sağlanmıyor ve bu alt yapının gelişmesi adına büyük bir engel. Eğer kadın futbolumuz gelişsin, iyi futbolcular çıkaralım, yurtdışına transferler yapalım, kız çocuklarımıza yeni ufuklar açalım istiyorsak asıl yatırımı 2. ve 3. Liglere yapmalıyız.
