Mahsa Amini’nin, ülkesi İran’da rejim tarafından dayatılan başörtüsü takma zorunluluğuna karşı çıktığı için rejim tarafından öldürülmesinin ardından çarpıcı bir eylem gerçekleştiren Elnaz Rekabi, Dünya Tırmanma Şampiyonasında madalya kazanan ilk İranlı kadın oldu.
İran’da ahlak polisi tarafından Eylül 2022’de başörtüsünü takmadığı gerekçesiyle öldürülen Mahsa Amini’nin ölümü, ülkede büyük çaplı eylemlere sahne olmuştu. Bu eylemlerin en çarpıcı örneği ise Tahran’da ‘örümcek kız’ olarak bilinen ünlü atlet Elnaz Rekabi’den gelmişti. Rekabi, İran’da zorunlu tutulan başörtüsü yasağını delerek yarışan ilk sporcu oldu.
Elnaz Rekabi kimdir gelin birlikte bakalım?
Elnaz Rakibi Kimdir?
Ülkesinde ‘örümcek kız’ olarak bilinen Rekabi, 20 Ağustos 1989’da İran’ın Zencan kentinde doğdu. Dünya Tırmanma Şampiyonasında madalya kazanan ilk İranlı kadın olan 34 yaşındaki Rekabi, uluslararası anlamda lider tırmanışı, kaya tırmanışı, sürat tırmanışı gibi tırmanış alanlarında 161 cm (5 ft 3 inç) yüksekliğinde tırmanışlar gerçekleştirdi. İran’da kadınları temsil ederek, 2021’de Moskova’da düzenlenen Uluslararası Spor Tırmanışı Federasyonu(IFSC) Dünya Şampiyonası etkinliğine girerek, tırmanma dalında bronz madalya kazandı.
12 yaşından beri dağcılık ve tırmanış sporuna gönül veren Rekabi, daha önce Asya şampiyonlarında başarılı sonuçlar elde etti. Ancak antrenör sorununu henüz aşamadı.
Başarılarla Dolu Kariyer
Rekabi, ilk uluslararası başarısını 2013 yılında Tahran’da düzenlenen kıta şampiyonasında kaya tırmanışı dalında gümüş madalya kazanarak elde etti. Ertesi yıl Lombok’ta Asya şampiyonasında zorluk uzmanlığında bronz madalya kazandı. Bunların yanı sıra 2013’te Tahran Asya Şampiyonasında kaya tırmanışı dalında gümüş madalya, 2014’te ise Lombok Asya Şampiyonası’nda bronz madalya kazandı.
2017 yılında kaya tırmanışında Asya Kupası’nı kazanan Rekabi 2021 yılında kombine uzmanlık dalında Dünya Şampiyonası’nda bronz madalya elde etti. Aynı yıl Uluslararası Spor Tırmanış Federasyonu tarafından düzenlenen Dünya Şampiyonasında üçüncü oldu.
Rekabi, 2021’deki Moskova Dünya Şampiyonası’nda ise bronz madalya kazandı.
Kariyeri başarılarla dolu Rekabi sponsor desteği olmadığı için farklı işlerde çalışıp para biriktirmek durumunda kalıyor. Çalışmalarından bahseden Rekabi şunları söylüyor:
“Arkadaşlarım beni hem destekliyor hem de devam etmem için teşvik ediyor. Gerçek şu ki, insanlar bana hep hayretle soruyor: ‘Bir kadın tırmanışçı nasıl olur?’ Şaşırıyorlar ama olumlu yönde. Bu da diğer kızların bu sporu yapmasına yardımcı oluyor. En büyük sorunum hala tek başıma çalışıyor olmak. Bu sporu yapan diğer kadınlar benim seviyemin altında ve erkeklerle çalışmama da izin vermiyorlar.”
Mahsa Amini’nin Ölümü Ve Başörtüsü
Rakibi 2022’de IFSC Asya Tırmanma Şampiyonası’na katılarak dördüncü oldu ve burada özellikle, İran’da rejim tarafından zorunlu tutulan başörtüsü olmadan yarıştı. Bu olay, Mahsa Amini’nin öldürülmesiyle ülkede ve dünya çapında başlayan protestolar sırasında gerçekleşti. Olay dünya çapında büyük yankı uyandırırken, Amini’nin öldürülmesinin ardından dünyadaki en çarpıcı eylemlerden biri olarak tarihe geçti. Yarışmadan iki gün sonra ise Rekabi’nin kayıp olduğu bildirildi. Kaybolmasına dair kamuoyuna bilgi verilmesinin ardından, Instagram hesabına Rekabi’nin bir basın toplantısında her şeyi açıklayacağını ve ekip üyeleriyle birlikte İran’a geri döneceğini iddia eden bir paylaşım yapıldı. Gönderide ayrıca, başörtüsünün yanlışlıkla düştüğü, kötü zamanlama, beklenmedik bir zamanda yarışa çağrılması nedeniyle başörtüsü olmadan yarıştığı iddia edildi. BBC Farsça, Rekabi’nin pasaportuna ve cep telefonuna el konulduğunu ve Seul’den dönüş uçağının bir gün önce yola çıktığını bildirdi.
Pasaport Ve Telefonuna El Konulmuştu
Görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından Rekabi planlanandan bir gün önce uçağa bindirildi ve İran’a götürüldü. Rekabi’nin arkadaşlarına göre İranlı yetkililer telefonuna ve pasaportuna el koydu. Havalimanında halkın coşkuyla ve rejim karşıtı sloganlarla karşıladığı Rekabi, uçaktan iner inmez İran Spor Bakanı Hamid Sajjadi ile görüştü, poz verdi ve başörtüsünün yanlışlıkla çıktığını söyleyip özür diledi.
Yaşanan olayların ardından, Rekabi’nin yakınları ise zorla özür dilettirilen sporcunun ailesi ve malvarlığı üzerinden tehdit edildiğini ve şu anda ev hapsinde tutulduğunu açıklamıştı.
Rekabi şimdilerde iki kıtasal kupada podyumda yer alan zorluk, bouldering ve hız yarışmalarında yarışıyor.
